ผ้าย้อมสีธรรมชาติบ้านม่วง

กลุ่มสตรีทอผ้าบ้านม่วง หมู่ที่ 2 ตำบลพรสวรรค์ อำเภอนาจะหลวย จังหวัดอุบลราชธานีได้ร่วมกันจัดตั้งกลุ่มสตรีทอผ้าฝ้ายย้อมสีธรรมชาติ บ้านม่วง ขึ้นเมื่อปีพ.ศ. 2537 มีสมาชิกเริ่มแรกจำนวน 7 คน ปัจจุบันมีสมาชิก 15 คน ซึ่งได้รับงบประมาณเป็นเงินทุนหมุนเวียนจากสตรีอาเซียนจำนวน10,000 บาท และ โดยการรวมหุ้นของสมาชิก 100 บาท เพื่อซื้อวัสดุอุปกรณ์ในการทอผ้าเช่นเส้นฝ้าย ฟืม วัสดุอุปกรณ์ ต่างๆ

ต่อมาในปี พ.ศ. 2545 กลุ่มได้รับงบประมาณจากองค์การบริหารส่วนตำบลพรสวรรค์ โครงการกระตุ้นเศรษฐกิจ เป็นกี่กระตุกจำนวน 2 หลัง และกี่ทอมือ 6 หลังงบประมาณ 200,000 บาท ได้รับการฝึกอบรมการย้อมสี การทอผ้าจาก NGO ในปี 2538ได้รับการสนับสนุนเส้นฝ้ายจาก สจ. มูลค่า 8,000 บาท โดยนางเสงี่ยม สายสุดเป็นประธาน กลุ่มสตรีทอผ้าบ้านม่วง ได้เข้าร่วมคัดสรรสุดยอดหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ไทย ปี พ.ศ.2547 (OTOP Product Chanpion) ระดับ 4 ดาว และในปี พ.ศ.2549 ระดับ 3 ดาว

ขึ้นด้านบน

เป็นผ้าฝ้ายที่ใช้เส้นฝ้ายแท้ใช้สีจากธรรมชาติผ่านกรรมวิธีการย้อมโดยใช้วัตถุดิบจากธรรมชาติ สวมใส่สบาย ไม่ร้อนเนื้อผ้าระบายอากาศได้ดี และใช้กี่ทอมือมีรูปแบบที่ทันสมัยทั้งจากผ้าฝ้ายที่เป็นผืน และการแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆเช่นเสื้อผ้าฝ้าย กระเป๋า ผ้าปูโต๊ะ ผ้าเช็ดหน้า ฯลฯ

ขึ้นด้านบน

1.สุดยอดหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ไทย ปี 2547 (OTOPProduct Chanpion) ระดับ4 ดาว

2.สุดยอดหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ไทย ปี 2549 (OTOPProduct Chanpion) ระดับ3 ดาว

3.ใบรับรองมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชนจากสำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม

ขึ้นด้านบน

แรงงานทั้งหมดมาจากชุมชนเมื่อได้ใบสั่งซื้อจากลูกค้าประธานกลุ่มจะแบ่งงานให้กับสมาชิกแต่คนรับผิดชอบและกำหนดรูปแบบ ลวดลาย ขนาด และวันที่ต้องส่งกลุ่มเพื่อรวบรวมส่งให้ลูกค้าต่อไป

- รายได้ คนในชุมชนมีรายได้เสริม มีงานทำหลังจากฤดูการเก็บเกี่ยว

- สมาชิกจะได้รับปันผลจากการจำหน่ายผลิตภัณฑ์ในแต่ละปีและเก็บไว้ใช้เพื่อเป็นส่วนกลางในการพัฒนากลุ่มและสมาชิก ร่วมกัน

ขึ้นด้านบน

1. เปลือกไม้ รากไม้ แก่นไม้ ใบไม้ ชนิดต่างๆ ที่ให้สีแตกต่างกัน เช่น

- เปลือกมะม่วง จะให้สีเหลือง

- เปลือกต้นประดู่จะให้สีน้ำตาลอมแดง

- ใบหูกวาง จะให้สีเขียว

- ใบเตย จะให้สีเขียว

- หัวขมิ้น จะให้สีเหลือง

- ผลของต้นชาตรี จะให้สีแดง

- เปลือกต้นหยี่ จะให้สีแดงเลือดหมู

- เปลือกต้นอลาง จะให้สีน้ำตาล

- เปลือกต้นอินทนิลจะให้สีน้ำตาลแก่

2. น้ำที่ใช้สำหรับล้างฝ้ายที่ย้อมสีธรรมชาติแล้วแต่ละชนิดจะให้สีที่แตกต่างกันไปเช่น

- น้ำฝน

- น้ำบาดาล

- น้ำสนิม

- น้ำโคลน

- น้ำคลอง

ฝ้ายที่ย้อมด้วยสีจากเปลือกมะม่วง เมื่อล้างน้ำฝนจะให้สี เหลือง แต่เมื่อนำมาล้างน้ำสนิมจะให้สีเขียว หรือฝ้ายที่ย้อมด้วยเปลือกอินทนิลเมื่อล้างด้วยน้ำน้ำคลองจะให้สีน้ำตาลแก่แต่เมื่อนำไปล้างด้วยน้ำโคลนจะให้สีเทา-ดำ

ขึ้นด้านบน

ขั้นตอนการย้อมสีธรรมชาติ

1. ต้มเปลือกไม้ ใบไม้ รากไม้ แก่ไม้ ชนิดต่างๆ ตามสีที่ต้องการ ถ้าหากต้องการสีเหลืองก็เตรียมเปลือกต้นมะม่วง ประมาณ 1 กะละมัง นำไปต้มเคี่ยวประมาณ 1 ชั่วโมงอย่างน้อย ยิ่งต้มนานเท่าใดสีเหลืองจากเปลือกมะม่วงก็จะออกมามากเท่านั้นเสร็จแล้วกรอกเอาเปลือกมะม่วงออก

2. นำเส้นฝ้ายมัดย้อมตามลวดลายที่ได้ออกแบบลวดลายไว้แล้วนำไปแช่น้ำ เพื่อล้างไขมันออกเรียบร้อยแล้วจึงนำไปย้อมในสีธรรมชาติที่เตรียมไว้ และใช้ความร้อนตลอดเวลาที่ย้อมสีและใช้เวลาประมาณ 1 ชั่วโมงให้สีเหลืองของเปลือกมะม่วงกินเส้นฝ้าย

3. นำเส้นฝ้ายที่ย้อมสีเสร็จเรียบร้อยแล้วไปผึ่งลมให้เย็นเสียก่อน จึงนำไปล้างน้ำ ถ้าหากต้องการสีเหลืองก็ล้างด้วยน้ำฝน หากต้องการสีเขียว ก็ล้างด้วยน้ำสนิม ล้างน้ำสะอาดประมาณ4-5 น้ำ จนสีไม่ตก แล้วนำไปผึ่งลมให้แห้ง

4.นำฝ้ายที่แห้งแล้วมากวัก ปั่นใส่หลอด เพื่อทำเป็นเส้นพุ่ง และน้ำฝ้ายมาค้นใส่หลักเพื่อทำเป็นเส้นยืน ทอเป็นผืนด้วยกี่ทอมือ

ขึ้นด้านบน

1. การต้มเปลือกไม้ ใบไม้ รากไม้ แก่นไม้ ฯลฯ เป็นการเตรียมสีที่จะนำฝ้ายลงย้อม จะต้องเติมปูนขาว ลงไปเพื่อให้ได้สีธรรมชาติที่เข้มขึ้น

2. สีธรรมชาติที่ต้มเสร็จแล้วต้องกรองเอาเศษเปลือกไม้ทิ้งเสียก่อนเมื่อนำฝ้ายลงย้อมจะสีที่สม่ำเสมอ

3. เวลาในการย้อม ใช้เวลาอย่างน้อย 1ชั่วโมง หากใช้เวลาน้อยเกินไปสีจะไม่กินเนื้อฝ้าย

4. การทอใช้ฟืมถี่ จะได้ผ้าฝ้ายที่มีความแน่นและคงทน พร้อมกับความประณีตในการทอด้วยการใช้กี่ทอมือ

ขึ้นด้านบน

กลุ่มผู้ผลิต กลุ่มสตรีทอผ้าฝ้ายสีธรรมชาติ บ้านม่วง

ประธานกลุ่ม นางเสงี่ยม สายสุด

สถานที่ตั้งกลุ่ม ที่ทำการกลุ่มสตรีทอผ้าฝ้ายสีธรรมชาติ บ้านม่วง เลขที่ 2/1 หมู่ที่ 2 ตำบลพรสวรรค์ อำเภอนาจะหลวย จังหวัดอุบลราชธานี 34280

More information:  Patrick phone +66 81 617 2116 or neomart@gmail.com

ข้อมูลเพิ่มเติม พงศ์ศักดิ์ 081 617 2116 หรือ neomart@gmail.com

รถยนต์ จังหวัดอุบลราชธานีอยู่ห่างจากกรุงเทพฯประมาณ 678 กิโลเมตร ใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 24อำเภอนาจะหลวยอยู่ห่างจากจังหวัดอุบลราชธานี ประมาณ 120 กิโลเมตรโดยเดินทางผ่านอำเภอเดชอุดม เข้าเส้นทางสายกลาง เดช-นาจะหลวย

รถไฟ การรถไฟแห่งประเทศไทยมีการบริการรถไฟจากกรุงเทพฯ ไปยังอำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานีและขึ้นรถโดยสารประจำทางจากขนส่งจังหวัดอุบลราชธานี ถึงอำเภอ นาจะหลวยประมาณ 120 กิโลเมตร สอบถามรายละเอียดได้ที่ โทร. 045-321276

รถโดยสารประจำทาง บริษัทขนส่ง จำกัด มีรถโดยสารประจำทางทั้งรถธรรมดา และปรับอากาศทุกวันสอบถามรายละเอียดได้ที่สถานีเดินรถสายเหนือหมอชิต 1 (ชั้น 2) โดยบริษัทเชิดชัยทัวร์และกันทรลักษ์ทัวร์

หรือติดต่อบริษัทขนส่งจังหวัดอุบลราชธานี โทร. 045-314299

เครื่องบินสายการบินไทยนกแอร์ เอเชีย จากกรุงเทพฯ ถึงอุบลราชธานี ทุกวัน สอบถามรายละเอียดที่ โทร.045-242400 / 045-245100

ขอขอบคุณข้อมมูลจาก otoptoday.com